Geschiedenis Noord-Holland
Holland was dit belangrijkste gewest met de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden (1588-1795). In 1795 werd een Bataafse Republiek uitgeroepen. Na een staatsgreep van 21 januari 1798 werden op 23 april 1798 de Acte met Staatsregeling aangenomen, waarmee de oude gewestelijke grenzen radicaal werden gewijzigd. Een republiek werden onderverdeeld in acht departementen met zo heel wat geoorloofd gelijke bevolkingsaantallen, waarbij Holland uiteenviel in:
het departement met Texel
het departement met de Amstel
het departement met de Delf
Ernaast lagen verder het departement over de Schelde en Maas en het departement over de Rijn deels op Hollands grondgebied.
Uiteindelijk voldeed de andere indeling niet en na de instelling in 1801 met dit Bataafs Gemenebest werd dit departement Holland ingesteld volgens de oude gewestelijke grenzen over Holland. In 1806 werd dit Bataafs Gemenebest vervangen door dit Koninkrijk Holland. Het jaar daarop werd dit departement Holland opgedeeld in het departement Amstelland (overeenkomend met Noord-Holland) en dit departement Maasland (overeenkomend met Zuid-Holland). Nadat in 1811 dit Koninkrijk Holland bij het Franse Keizerrijk werden gevoegd, werden Amstelland bij Utrecht gevoegd tot het département een la Zuyderzée - Zuiderzeedepartement - en werd Maasland omgedoopt tot département des Bouches-de-la-Meuse - Monden betreffende een Maas.
Na een Fransen einde 1813 uit Nederland gevlucht waren, was een rangschikking aanvankelijk ongewijzigd. Met de Grondwet betreffende 29 maart 1814 werden een departementen verwisselen via provinciën of landschappen. Zuiderzee en Monden met een Maas werden verenigd in een provincie Holland. Via minister Aangaande Maanen werd in een grondwetcommissie alsnog een titel Holland en West-Friesland voorgesteld "teneinde juiste verlangen over achtenswaardige Noordhollanders ... toe te geven", maar het werden door de rest aangaande de commissie verworpen.[2]
De nieuwe provincie kreeg in 1814 een paar gouverneurs, wier ambtsgebied overeenkwam betreffende de voormalige departementen Amstelland en Maasland. Vlieland en Terschelling gingen terug betreffende Friesland tot Holland, doch een deel aangaande Hollands Brabant bleef bij Noord-Brabant en in 1815 werden verder dit laatste Hollands Brabant, het Land van Altena, bij Noord-Brabant gevoegd. Uiteindelijk werd in 1820 de grens met Utrecht en Gelderland vastgesteld.
Teneinde de dominantie te beperken werden Holland bij de grondwetsherziening van 1840 in Noord- en Zuid-Holland gesplitst. De noodzaak hiertoe werd in Zuid-Holland niet gevoeld. In Noord-Holland gold dit wel in sterke mate wegens Amsterdam, het in 1838 dit provinciaal gerechtshof met zich voorbij zag gaan ten gunste aangaande Den Haag. In West-Friesland was men bevreesd voor een overheersende positie betreffende Amsterdam en drong men met op de genezing over een verdeling bijvoorbeeld die was tussen dit Noorder- en Zuiderkwartier wegens 1795. Op deze plaats werd echter niet aan tegemoetgekomen. Nadat de Haarlemmermeer in 1855 was drooggelegd, werd deze bij Noord-Holland gevoegd, waarop Zuid-Holland in 1864 het grootste deel betreffende een gemeente Leimuiden ter compensatie kreeg toegewezen.
In 1942 werden een eilanden Vlieland en Terschelling bij de provincie Friesland ingedeeld.[3] Het voormalige eiland Urk maakte tot 1950 deel uit aangaande Noord-Holland.
Rond 2010 tot 2012 was er enige tijd sprake betreffende een samenvoeging van de provincies Noord-Holland, Flevoland en Utrecht. In 2014 werden duidelijk dat die plannen van de baan bestaan.
Geografie Noord-Holland
Satellietfoto betreffende dit Noorderkwartier, een IJsselmeerpolders en een deel betreffende Friesland
Noord-Holland bestaan grotendeels uit een kopvormig schiereiland tussen de Noordzee, een Waddenzee en dit IJsselmeer. In dit zuiden grenst de provincie aan Zuid-Holland en Utrecht, in dit oosten via remedie met een Houtribdijk en Hollandse Brug aan de provincie Flevoland en in dit noorden via medicament aangaande de Afsluitdijk met een provincie Friesland.
Een provincie mag Meer bonussen geraken onderverdeeld in een noordelijk deel ("Hollands Noorderkwartier") en een zuidelijk deel, waarbij dit Noordzeekanaal (en voorheen het IJ) ingeval grens fungeert.
Ten zuiden over dit Noordzeekanaal liggen de stedelijke gebieden van Amsterdam, Haarlem, een Haarlemmermeer betreffende de luchthaven Schiphol en tevens dit Gooi, evenals een dichtbevolkt gebied, maar betreffende ons landschappelijk totaal ander karakter (bosrijk en niet volkomen vlak).
Ten noorden aangaande het Noordzeekanaal bevinden zichzelf een Zaanstreek en andere, kleinere, segmenten en dorpen. Een dichtstbevolkte zone loopt tot iets voorbij een stad Alkmaar. Er bevinden zichzelf in dit deel aangaande de provincie tevens landelijker gebieden: Waterland, de omvangrijke droogmakerijen Schermer, Beemster, Wormer en Purmer en volkomen in dit noorden een Kop betreffende Noord-Holland met dit uitgestrekte West-Friesland, Wieringermeer, dit voormalige eiland Wieringen en het waddeneiland Texel.
De westkust met de provincie is grotendeels via duinen beschermd. Hier liggen bekende badplaatsen zodra Zandvoort, IJmuiden, Wijk met Zee, Egmond aan Zee en Bergen. Waar de duinen via een Noordzee waren verzwolgen, werd een Hondsbossche Zeewering aangelegd.
De regio tussen Haarlem, Velsen (aan beide zijden over het Noordzeekanaal), Beverwijk en Alkmaar heet Kennemerland. Ons deel betreffende Kennemerland vormt de IJmond, betreffende de Hoogovens en verschillende industrie: dit is dit westelijk gebied betreffende het Noordzeekanaal, betreffende mits middelpunt de haven en sluizen met IJmuiden. Ten noorden aangaande Kennemerland ligt de oude marktplaats Schagen en op de noordpunt met het schiereiland de marinehaven Den Helder, tegelijk veerhaven wegens Texel.
Met de oostkust liggen historische steden mits Hoorn, Enkhuizen, Medemblik, Monnickendam en Edam en ook dit eiland Marken en de opmerkelijke vissersplaats Volendam.
Een voornaamste binnenwateren in Noord-Holland Klik zijn dit IJ (ooit ons zeearm) en het Noordzeekanaal betreffende de daarin, weet dan ook niet via zijkanalen, uitmondende riviertjes Amstel, Zaan en Spaarne, en het Noordhollandsch Kanaal en dit Amsterdam-Rijnkanaal.
Dialecten Noord-Holland
In Noord-Holland worden verscheidene dialecten gesproken. Landelijk geniet het Amsterdams een meeste bekendheid, dat uitgezonderd in Amsterdam ook in steden zodra Alkmaar, Purmerend en Hoorn veel kan zijn te horen, daar hier heel wat Amsterdammers wonen. De meest organische dialecten vindt men op het platteland. Op welke manier noordelijker men komt, hoe verdere het lokale dialect van een standaardtaal afwijkt; met name het Tessels en dit Wierings hebben een enorm eigen karakter.
Precies ingeval in andere dialectgebieden is in Noord-Holland sprake betreffende ons teruggang betreffende een dialecten. Toch bestaan sommige dialecten nog opvallend vitaal. Betreffende name het Volendams is ter plaatse nog heel meestal gesproken. Overige dialecten, bijvoorbeeld het Aalsmeers, bestaan nagenoeg verdwenen.
Het IJ kan zijn vanouds ons barrière en dat blijkt tevens uit de dialecten. De dialecten ten noorden betreffende dit IJ zijn een meeste afwijkende.
Onder dit IJ
Aalsmeers
Amsterdams (thans ook in Amsterdam-Noord, Alkmaar, Purmerend etc. te horen)
Goois
Haarlems
Zandvoorts
Een dialecten ten zuiden van het IJ en Noordzeekanaal lijken verdere op de dialecten betreffende Zuid-Holland en worden taalkundig dan ook dikwijls wanneer Zuid-Hollands beschouwd. Wel nemen de traditionele dialecten Aalsmeers en Zandvoorts ons overgangspositie in, betreffende zowel Noord- mits Zuid-Hollandse kenmerken. Een Gooise dialecten, die intern vrij divers zijn, blijven in een Utrechtse groep.
Boven het IJ
Zaans
Waterlands
Markens
Volendams
Kennemerlands
Egmonds (Derps)
West-Fries
Enkhuizens
Wierings
Tessels
Een dialecten over vanouds geïsoleerde gemeenschappen indien Volendam, Egmond ofwel een Waddeneilanden hebben een heel persoonlijk ontwikkeling doorgemaakt en bestaan op sommige punten heel conservatief gebleven, daar waar ze zichzelf op verschillende punten juist opvallend hebben vernieuwd en daardoor zeer scherp met een omliggende dialecten zijn gaan afwijken.
Een ordening over de dialecten boven het IJ is problematisch en kan pagina zijn aanleiding geweest tot verscheidene polemieken in een taalwetenschap. Vaak is op de verwantschap betreffende dit Fries gewezen: betreffende name de conservatievere dialecten (Tessels en Wierings) hebben veel geniepig betreffende dit Fries. Veel onderzoekers vermoedden een Fries substraat: de oorspronkelijke taal zou Fries zijn geweest. Dit Hollands zou het Fries pas laat verdrongen hebben en heeft het nooit volstrekt mogen vervangen, zodat Friese vormen en constructies nog voortleven in een dialecten. Alhoewel die theorie heel wat aanhang bezit, is ze via andere taalkundigen betreffende een hand gewezen en zullen een Friese vormen voorheen op ontlening en toeval berusten.[bron?]
Recreatie Noord-Holland
Recreatie Noord-Holland NV kan zijn ons overheids-NV, gesticht op 6
7
8
9 juli 2004, met de Provincie Noord-Holland indien enige aandeelhouder. De organisatie zorgt in opdracht betreffende een besturen met een recreatieschappen wegens een ontwikkeling, vatbaarheid, dit beheer en verzorging van zes recreatiegebieden in Noord-Holland: Het Twiske, Alkmaarder en Uitgeestermeer, Geestmerambacht[4], Spaarnwoude, Landschap Waterland en Groengebied Amstelland.
Natuur Noord-Holland
In Noord-Holland zijn 2 omvangrijke zie dit hier nationale parken: dit Nationaal Park Duinen met Texel (een gehele westzijde met Texel) en dit Nationaal Park Zuid-Kennemerland (een brede duinstrook met Zandvoort tot in IJmuiden/Velsen).
Tevens bestaan daar in Noord-Holland ons tiental verschillende via Natura 2000 aangewezen beschermde natuurgebieden, waaronder dit Noordhollands Duinreservaat (over Wijk met Zee tot Schoorl), een Schoorlse Duinen en een Amsterdamse Waterleidingduinen (tussen Zandvoort en Noordwijk in Zuid-Holland).
Ten slotte bestaan daar in Noord-Holland alsnog ettelijke overige vollere en kleinere natuurgebieden, bijvoorbeeld dit Goois Natuurreservaat, de deze pagina Hulk, het Naardermeer, het Balgzand en de Loterijlanden.[6]
Natuurbeheer in Noord-Holland vindt o.a. plaats door Vereniging Natuurmonumenten, Landschap Noord-Holland en Staatsbosbeheer.
Politiek Noord-Holland
1rightarrow blue.svg Zie Politiek in Noord-Holland wegens dit hoofdartikel aan het thema.
Gemeenten Noord-Holland
Noord-Holland kan zijn vanaf dit jaar ingedeeld in 48 gemeenten.
Aalsmeer
Alkmaar
Amstelveen
Amsterdam
Beemster
Bergen
Beverwijk
Blaricum
Bloemendaal
Castricum
Den Helder
Diemen
Drechterland
Edam-Volendam
Enkhuizen
Gooise Meren
Haarlem
Haarlemmerliede en Spaarnwoude
Haarlemmermeer
Heemskerk
Heemstede
Heerhugowaard
Heiloo
Hilversum
Hollands Kroon
Hoorn
Huizen
Koggenland
Landsmeer
Langedijk
Laren
Medemblik
Oostzaan
Opmeer
Ouder-Amstel
Purmerend
Schagen
Stede Broec
Texel
Uitgeest
Uithoorn
Velsen
Waterland
Weesp
Wijdemeren
Wormerland
Zaanstad
Zandvoort